
Tư vấn trực tiếp trong dịch Sởi: Kiến thức mẹ cần biết
Mấy ngày qua, nhận được các câu hỏi của các mẹ về bênh Sởi, Việt – Care đã liên hệ để được tư vấn trực tiếp với cô Nguyễn Thị Mến y tá trưởng chuyên khoa Nhi bênh viện Việt Pháp, người đã sống sót kỳ diệu sau đại dịch SARS.
Sau đây là những kiến thức được chúng tôi tổng hợp lại để giúp các mẹ bảo vệ bé yêu trong tình hình diễn biến phức tạp của Sởi.
1. Bệnh sởi là gì?
Sởi là một bệnh có khả năng lây lan rất nhanh do một loại virus tên là Morbillivirus gây ra. Virus này lây từ người sang người qua môi trường không khí.
Những biến chứng do Sởi gây ra có thể gây ra tiêu chảy, co giật, viêm tai, não và phổi, dẫn đến hư tổn về não (hiếm), mù và có thể tử vong.
Phụ nữ mang thai mắc bệnh Sởi có nguy cơ bị sẩy thai, sinh non và sinh con nhẹ cân.
Khoảng 30% người mắc bệnh Sởi có thể dẫn đến những biến chứng nêu trên, thường ở trẻ dưới 5 tuổi và người lớn trên 20 tuổi.
2. Biểu hiện của bệnh
Một khi đã nhiễm virus này vào người rồi thì khoảng 10 đến 14 ngày sau sẽ có những triệu chứng:
- Phát ban ( rash), xuất hiện đầu tiên ở đầu, cổ và sau đó lan hết cả cơ thể.
- Sốt (trên 38 độ C)
- Ho
- Sổ mũi
- Mắt đỏ
- Thỉnh thoảng có những đốm trắng trong miệng, chỗ bên trong của má (xem hình)
Ban đỏ kéo dài khoảng một tuần.
Tuy nhiên, người bị nhiễm Sởi có khả năng lây cho người khác 5 ngày trước khi có ban đỏ xuất hiện, và 5 ngày sau khi các vết ban biến mất.
Sởi cũng có 2 dạng là lành tính và ác tính. Với lành tính, các mẹ đừng lo vì ban sởi sẽ bay đi hết trong thời gian khoảng 1 tuần. Tuy nhiên, nếu là ác tính sởi hoàn toàn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm đến phổi, viêm phổi, viêm phế quản, thanh quản, tiêu chảy, viêm não tủy thậm chí còn đe dọa đến tính mạng của trẻ. Vì vậy, mẹ cần chú ý quan sát và đưa con đi khám ngay khi có biểu hiện bệnh các mẹ nhé!
3. Làm cách nào để phòng ngừa cho con trong dịch sởi
Cần đảm bảo đủ 2 điều kiện để phòng ngừa bệnh sởi:
- Điều kiện cần: Cơ thể có kháng thể ngừa sởi
- Điều kiện đủ: Môi trường xung quanh đảm bảo thông thoáng, khả năng lây nhiễm kém (Không có ai bị mắc sởi hoặc số lượng rất ít)
Đối với trẻ nhỏ:
- Với trẻ từ 9 tháng trở lên cách duy nhất là tiêm vacxin
- Với trẻ dưới 9 tháng cách duy nhất là trẻ phải được bú mẹ càng nhiều càng tốt và người mẹ phải có kháng thể ngừa sởi. Trong trường hợp trẻ không được bú mẹ hoàn toàn tức là kháng thể yếu
4. Tại sao 9 tháng mới có thể tiêm vacxin sởi, tiêm sớm hơn được không?
Vacxin sởi là những con virus đã bị làm yếu không phải là những con virus đã bị chết như vacxin viêm gan B nên nếu tiêm cho trẻ trước 9 tháng, hệ miễn dịch còn yếu sẽ không đảm bảo sức khỏe để đề kháng.
5. Mẹ đã có kháng thể (đã tiêm vacxin hoặc đã từng bị sởi) có thể bảo vệ con khi cho bú không?
Nếu mẹ đã từng bị sởi hoặc đã từng tiêm ngừa sởi trước khi mang thai, thì vào quý 3 của thai kỳ kháng thể này đã được truyền cho con, và có hiệu lực bảo vệ con đến khoảng 3 tháng. Nếu mẹ cho con bú mẹ hoàn toàn 6 tháng, thì kháng thể đó vẫn còn hiệu lực đến 9 tháng. Nếu bé đã ăn dặm nhưng sữa mẹ vẫn là dinh dưỡng chính, thì kháng thể vẫn đc tiếp tục truyền cho bé và tiếp tục hiệu lực khoảng 3 tháng sau khi bé dứt sữa mẹ hoàn toàn.
6. Mẹ chưa có kháng thể thì có thể bảo vệ cho con qua sữa mẹ bằng cách tiêm vacxin được không?
Hầu hết các loại vắc-xin sống sẽ tiết virus vào trong sữa mẹ. Ví dụ, mặc dù rubella tiêm chủng có thể được tiết vào sữa mẹ và truyền cho trẻ sơ sinh bú sữa mẹ, bé thường không có biểu hiện nhiễm bệnh hoặc chỉ nhiễm rất nhẹ. Do đó, tiêm chủng sau khi sinh với vắc xin sởi-quai bị-rubella được khuyến khích cho những người phụ nữ thiếu khả năng miễn dịch, đặc biệt là rubella.
Mẹ tiêm xong rồi, cho con bú thế nào cho đúng:
- Mẹ tiêm ngừa cũng phải mất 24h mới có kháng thể. Sữa mẹ sau đó mới có thể truyền kháng thể sang con.
- Con cũng cần phải bú mẹ hoàn toàn (hoặc sữa mẹ là chính) thì mới nhận đủ và liên tục lượng kháng thể cần thiết.
- Cơ thể có kháng thể thụ động (tuỳ số lượng kháng thể nhận được) thì vẫn có thể nhiễm bệnh, nhưng khả năng chống bệnh sẽ tốt hơn, mau lành hơn, ít nguy cơ chuyển sang dạng nặng hơn.
Vậy nên, không phải mẹ đi tiêm ngừa về cho con ti ngay 1 cái là xem như con có kháng thể và đảm bảo không nhiễm bệnh đâu mẹ nhé!
7. Làm cách nào để đảm môi trường xung quanh hạn chế khả năng lây nhiễm cho con
Môi trường phải thông thoáng thì khi các virus sởi ra ngoài không khí sẽ chết rất nhanh, nếu phòng kín, hoặc phòng điều hòa thì khả năng lây nhiễm sẽ rất cao
Vì sởi lây qua đường hô hấp, virus sởi chủ yếu trong miệng khi ra ngoài, về nhà mọi người cần xúc miệng, nhỏ nước muối mắt, mũi và rửa tay bằng xà phòng.
Tránh cho trẻ em tiếp xúc với nhiều người, nhất là những trẻ đã nhiễm bệnh tránh lây lan, viêm nhiễm cho trẻ qua đường hô hấp (tốt nhất là hạn chế cho trẻ đến chỗ đông người)
Chúc các mẹ có những chuẩn bị tốt nhất để phòng tránh “sởi” cho bé