Tư vấn Chăm sóc sau sinhBệnh viêm tuyến vú ở phụ nữ sau sinh

Cấu tạo tuyến vú
1. Viêm tuyến vú là gì?
Viêm tuyến vú (còn gọi là nhũ ung) là một triệu chứng thường xuấn hiện ở sản phụ cho khoảng 3-4 tuần đầu sau khi sinh, đặc biệt gặp nhiều ở những bà mẹ sinh con đầu lòng và đang trong giai đoạn cho con bú. Đây là một loại bệnh viêm nhiễm gây ra do vi khuẩn xâm nhập vào mô vú.
Viêm tuyến vú (còn gọi là nhũ ung) là một triệu chứng thường xuấn hiện ở sản phụ cho khoảng 3-4 tuần đầu sau khi sinh, đặc biệt gặp nhiều ở những bà mẹ sinh con đầu lòng và đang trong giai đoạn cho con bú. Đây là một loại bệnh viêm nhiễm gây ra do vi khuẩn xâm nhập vào mô vú.
 
2. Biểu hiện của bệnh?
-  Thời kì đầu, người bệnh sẽ bị rỉ sữa, núm vú đau và nứt nẻ, tắc ống dẫn sữa, vú sưng đau, sữa ra không đều, không thông, người sốt, sợ lạnh, đau đầu và khắp mình mẩy, tức ngực, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng,
-  Đến giai đoạn phát triển sau, bầu vú có thể bị sưng to, từng đám da hoặc cả vú trở nên đỏ nóng, tăng mức độ đau, sốt cao không hạ, mưng mủ cục bộ, người bứt rứt khó chịu, miệng lúc nào cũng khô, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng.
-  Thời kì đầu, người bệnh sẽ bị rỉ sữa, núm vú đau và nứt nẻ, tắc ống dẫn sữa, vú sưng đau, sữa ra không đều, không thông, người sốt, sợ lạnh, đau đầu và khắp mình mẩy, tức ngực, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng,
-  Đến giai đoạn phát triển sau, bầu vú có thể bị sưng to, từng đám da hoặc cả vú trở nên đỏ nóng, tăng mức độ đau, sốt cao không hạ, mưng mủ cục bộ, người bứt rứt khó chịu, miệng lúc nào cũng khô, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng.
 
3. Nguyên nhân gây bệnh
Có 4 nguyên nhân chính dẫn đến Viêm tuyến vú:
-  Sữa Ứ Đọng: Do trẻ bú không hết hoặc do mẹ thiếu kinh nghiệm khiến cho lạc mạch ở vú bị bế tắc, sinh nhiệt mà thành nhũ ung.
-  Can Khí Uất Trệ: tinh thần không thư thái làm cho Can khí uất kết ảnh hưởng đến chức năng vận hóa của tỳ, sữa ứ đọng hoá thành ung.
-   Vị Nhiệt Ngưng Trệ: theo học thuyết kinh lạc thì kinh Dương minh Vị chủ bầu vú. Sữa là do khí huyết sinh hóa thành. Ăn uống thất thường gây tổn thương Tỳ Vị, Vị bị nhiệt ủng trệ, nhiệt tích tại nhũ lạc, nhũ lạc mất tuyên thông sinh vú sưng đau mà thành nhũ ung.
-  Nhiễm Độc Tà : Do sau khi sinh, cơ thể suy nhược, dễ nhiễm độc tà xâm nhập nhũ lạc gây bệnh.
Khi gây bệnh, 4 nguyên nhân này đều gây ảnh hưởng lẫn nhau.
 
4. Cách chữa trị
-  Nếu trong giai đoạn đầu kịp thời sử dụng thuốc Đông y thì bệnh sẽ được khống chế rất nhanh.
· Khí Trệ Huyết Ngưng
Triệu chứng: Vú sưng đầy đau, mầu da đỏ nhẹ hoặc không đỏ, có hoặc không có hòn cục, sữa ra không thông, kèm theo sốt sợ lạnh, đau đầu, cơ thể đau, ngực tức, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng, mạch Huyền Sác hoặc Phù Sác.
Pháp:  Sơ Can, thanh nhiệt, thụng nhũ, tán kết

Viêm tuyến vú ứ trệ		Đào nhân	10	Hồng hoa	8	Hoàng kì	16
Chỉ thực	12	Tạo giác	10	chỉ sác	8	X khung	12
Cam thảo	4	X sơn giáp	8

Nhiệt thịnh, thêm sinh Thạch cao, Tri mẫu.
 
* Nhiệt độc
Triệu chứng: Sốt có khi sốt rét, vú bị sưng đau do tắc sữa, mạch nhanh rêu lưỡi  vàng dầy, mạch Huyền Sác.
Phép trị: Thanh nhiêt giải độc, hoạt huyết, lợi sữa

Viêm tuyến vú nhiệt độc		Bồ công anh	50	Sài đất	40	Huyền sâm	16
Đan sâm	12	Xuyên khung	12	Mộc thông	16	Xa tiền tử	16
Thông thảo	16	Ngân hoa	16	Qua lâu	12	Liên kiều	16
Hoàng cầm	12	Thanh bì	8	Sài hồ	8	Chỉ thực	8
Tạo giác thích	6

Nếu sốt cao thêm Thạch cao 40, Chi tử 12,
Viêm sưng to thêm: Tạo giác, Xuyên sơn giáp 6
-  Khi bệnh đã tiến triển nặng hơn:
Giai Đoạn Vỡ Mủ: Do tự vỡ hoặc rạch tháo mủ, hạ sốt, sưng đau giảm, miệng liền dần. Nếu mủ đã vỡ mà sưng đau không giảm, thân nhiệt còn cao là nhiệt độc còn thịnh, đó là dấu hiệu mủ lan sang các nhũ lạc khác hình thành Truyền nang nhũ ung. Nếu sữa hoặc mủ tiếp tục chảy lâu ngày không hết gọi là Nhũ lậu.
Pháp:  Điều hòa khí huyết, thanh giải nhiệt độc.
Bài thuốc: Tứ Diệu Tán Gia Vị.
Bài thuốc:  Thác Lý Tiêu Độc Tán (Y Tông Kim Giám) :

		Bạch chỉ	8	Bạch thược	10	Bạch truật	10
Cam thảo	4	Cát cánh	8	Hoàng kỳ	16	Ngân hoa	12
Đẳng sâm	10	Tạo giác thích	8	Đào nhân	6

 
Ngoài ra, bạn có thể dùng thêm các bài thuốc sau:
-  Giai Đoạn Đầu: Xoa bóp (trường hợp sưng đau do sữa tắc): dùng cả lòng bàn tay vừa xoa vừa nắn theo hướng đầu vú, xem đầu vú có bị vảy sữa thì bóc đi, để thông sữa.
-  Dùng bầu giác và hút sữa từ đầu vú.
-  Nếu vú không đỏ nhưng tức, hơi đau, đắp Xung Hòa Cao. Nếu da đỏ nóng nhẹ, đắp Kim Hoàng Cao hoặc Kim Hoàng Tán. Da đỏ và nóng, đắp Ngọc Lộ Cao hoặc dùng 50% dung dịch Mang tiêu đắp ngoài.
-  Đắp Hương Phụ Bính (Y Học Tâm Ngộ): Hương phụ 40g, Xạ hương 1,2g. Tán bột,. Dùng 80g Bồ công anh sắc với rượu, bỏ bã, lấy nước đó hòa thuốc, xào nóng, đắp nơi đau.
-  Giai Đoạn Nung Mủ: Rạch da tháo mủ (theo đúng thao tác vô trùng ngoại khoa).
-  Chọc hút mủ. Thuốc đắp : Thần Tiên Thái Ất Cao (Y Học Tâm Ngộ): Bạch chỉ 40g, Đại hoàng 40g, Đương quy 40g, Hoàng đơn 480g, Huyền sâm 40g, Nhục quế 40g, Sinh địa 40g, Xích thược 40g. Nấu thành cao, bôi.
-  Giai Đoạn Vỡ Mủ: nếu chưa khô mủ, rắc Bát Nhị Đơn hoặc Cửu Nhất Đơn, Hoặc dùng gạc dẫn lưu, bên ngoài 
 
5.  Làm sao để phòng tránh viêm tuyến vú?
 
Giai đoạn mang thai
- Việc đầu tiên phòng nứt đầu vú là trong thời kỳ đầu mang thai, nếu núm vú thụt vào hoặc bằng phẳng thì phải vê kéo dần ra ngoài hàng ngày, nhất là từ khi mang thai 5 tháng. Bạn nên rửa sạch, sau đó bôi lên chút dầu ăn, khiến lớp da đầu vú dày và vững hơn, khi sinh nở và cho con bú sẽ không bị nứt nữa.
- Bạn nên chủ động tìm hiểu kiến thức, nghiên cứu sách báo, tài liệu nói về bệnh viêm tuyến vú để tự biết cách phòng tránh cho mình.
- Tham gia các khóa học dành cho phụ nữ mang thai chuẩn bị làm mẹ để được giao lưu, giải đáp, học hỏi kinh nghiệm, những lời khuyên bổ ích của chuyên gia về vấn đề này.
                                  
- Bạn cũng có thể đến các bác sĩ chuyên khoa, các trung tâm y tế để được tư vấn, giúp đỡ.
Phòng bệnh sau khi sinh
- Day đều bầu sữa để thông tia sữa ngay sau khi sinh.
- Vệ sinh vú sạch sẽ trước và sau khi cho bé bú.
- Cần cho trẻ bú đúng giờ, mỗi lần bú không quá dài, khoảng 10 -15 phút là đủ.
- Mỗi lần cho bú phải bú hết sạch bên này rồi mới đổi sang bên kia, nếu sữa quá nhiều mà trẻ lại bú ít thì phải vắt (hút) cạn lượng sữa thừa.
- Lần kế tiếp cho bú thì lại bú bên kia trước, hết sạch rồi mới đổi sang bên này. Thay đổi kế tiếp như vậy để tránh việc sữa không được bú hết sẽ tích tụ lại.
- Không để trẻ ngậm đầu vú khi ngủ.
- Cố gắng duy trì trạng thái tinh thần vui vẻ, tránh bị kích động.
- Dùng các loại thức ăn làm tăng sữa như chân giò hầm hạnh nhân, đu đủ xanh hầm chân giò, cá trắm tươi hấp, canh cá chép, canh trứng, đậu vàng hầm…
- Mỗi ngày dùng khăn bông thấm nước ấm lau chùi vú 3-4 lần, xoa nhẹ để đề phòng vú căng to sệ xuống.
- Mặc áo ngực cotton rộng, thoáng, có miếng mút nhỏ để giữ cho sữa đừng rỉ ra áo ngoài
- Khi thấy vú có những biểu hiện bất thường cần sớm đi khám để chữa trị kịp thời.
 

 Chamsocsausinh.com

Bài viết liên quan: chăm sóc sau sinh tại nhà – chăm sóc trẻ sơ sinh – làm đẹp sau sinh

Tin liên quan:

* Chăm sóc trẻ sơ sinh: Cách chữa bệnh khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh

* Chăm sóc sau sinh tại nhà: Giảm eo với phương pháp Jumba

* Làm đẹp sau sinh: Bí ấn nghệ mặt hạ thổ xứ Huế

* Gói dịch vụ: Gói chăm sóc VIP

* Gói dịch vụ: Liệu trình cơ bản

Hiện nay có một số Website sao chép bài viết của Viet-care để làm tư liệu cho Website của mình. Viet-care đề nghị các Website khi sao chép bài phải để rõ nguồn bài viết từ " Viet-care , chăm sóc sau sinh"

Đăng Ký